.
Położenie, topografia,
nazwa " Tropie "
oraz
coś z historii i dnia dzisiejszego |
1. Położenie miejscowości
TROPIE to wieś w gminie
Gródek nad Dunajcem w powiecie
nowosądeckim. Pod względem kościelnym należy do
parafii Tropie;
dekanat Czchów
Położona jest
przy drodze powiatowej Nowy Sącz-Tropie.
Od zachodu Tropie graniczy z Jeziorem Czchowskim, od
północy z Piaskami-Drużkowem, od wschodu z Roztoką-Brzezinami,
a od południa granicą jest Dunajec.
Położenie
Tropia i dostęp drogowy
zobacz na mapie
Aby poznać dostęp drogowy, użyj odpowiednich
kierunkowskazów W,
N,
E i
S.
Aby poznać węższą lub szerszą okolicę, zaznacz na podziałce odpowiednią liczbę.
2. Topografia
Najniższym punktem tej miejscowości jest poziom jeziora Czchowskiego, 233 m n.p.m.
Najwyższym - szczyt góry Chabaliny Czubica, 452 m n.p.m., czyli 220 m nad
poziomem jeziora!
Ze stoków Chabaliny można podziwiać wspaniałe szczyty i grzbiety wzgórz
Pogórza Rożnowskiego, Beskidu Wyspowego, a także - przy odpowiedniej pogodzie - Tatry słowackie.
Z grzbietu Chabaliny - widok ku północy, na wzgórza i kotlinę czchowską i
zakliczyńską.
3. Nazwy: Tropie, Wiatrowice i Chabalina
(tekst z 18.10.2004)
a) Nazwa dzisiejszego przysiółka Tropia, Chabalina,
(w zapisach także Kabalina i Chabanina), pisana przez Ch,
bo tak zaleca Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce, chyba zgodnie
z etymologią, jest dość zagadkowa. Wskazuje na właściciela
posiadłości, człowieka o imieniu Chabała, przezwiskowym, oznaczającym
liche mięso, kabaninę. Ale mogła oznaczać też liche pole, jakby "ochłap lichego mięsa".
(Uwaga:
Pisownię nazwy Chabalina, przez c-h, wbrew innemu, powszechnemu zwyczajowi, podaje
Wykaz
urzędowych nazw miejscowości w Polsce. Dlatego należy jej przestrzegać!).
b)
Nazwa przysiółka Tropia Wiatrowice, nie nastręcza trudności; jest patronimiczna,
czyli wskazuje na
założycieli albo pierwszych
osadników tej ziemi - synów lub ludzi człowieka o imieniu Wiatr.
c) Natomiast co do pochodzenia i znaczenia, czyli etymologii nazwy
Tropie naukowcy wysuwali różne
przypuszczenia, np. że jest przeniesiona z terenu Karpat Południowych, np. z Rumunii,
gdzie podobne nazwy zdarzają się dość często;
że jest nazwą dzierżawczą od imienia Trop, oznaczającą majątek lub
dziedzinę Tropa; że jest zbiorowym słowem od trop i oznacza
zbiór tropów, jakby śladów; że może pochodzić od niemieckiego rzeczownika
Trappe (drop) i wreszcie że od niemieckiego
czasownika tropfen (kapać), stąd rzekomo Trop(f)stein (naciek
skalny), od którego Tropie...
Ale obecnie, po ustaleniu, że w średniowieczu teren nazywany Tropie
pokrywał się z terenem nazwanym Zawrót i oznaczał
teren i osiedle położone po obydwu
brzegach Dunajca, w miejscu, gdzie płynąca od wschodu
rzeka dokonywała pod zamkiem Tropsztynem gwałtownego zwrotu w kierunku
północno-wschodnim (dziś tylko zachodnia część tego osiedla nazywa się
Zawrocie), już wiadomo, że i nazwa Tropie
oznacza to samo, co Zawrót; że słowo Tropie, od trope, jest
greckim odpowiednikiem słowa Zawrót (por. tropik i tropikalny, czyli zwrotnik i zwrotnikowy).
Frapującą dla historyka jest zagadka, kto to
miejsce mógł tu nazywać po grecku Tropie, i to przez tak długi czas, że nazwa zdołała się,
zwłaszcza na prawym brzegu Dunajca,
utrwalić?
:::::::::::::::::::::::::::::::::: :::::::::::::::::::::::::::::::::
4. Coś z historii
(tekst z 18.4.2009)
Osadnictwo słowiańskie tu, jak w ogóle na polskiej ziemi, sięga, jak wskazuje
DNA-genealogia, co najmniej 6400 lat przed Chrystusem. Na to wskazuje
archeologiczne Y-DNA genetycznego rodu ojcowskiego R1a.
Obecne Tropie powstało z trzech dawnych wsi: Chabaliny, położonej na górze o tej samej nazwie; Wiatrowic,
znajdujących się w środkowej części dzisiejszego Tropia, od grzbietu góry do
brzegów Dunajca; wschodniej części rdzennego Tropia, położonej
w zakolu Dunajca.
1)
Chabalina nie miała dworu. Zamieszkana była przez kilku średnio zamożnych
kmieciów i biednych wieśniaków, służących wiatrowickiego
dworu.
2) Wiatrowice początkowo były znacznie większe, gdyż
należała do nich także, dość późna, bo znana dopiero z zapisu z roku 1529,
Gierowa, położona na lewym brzegu Dunajca; Dunajec wtedy nie dzielił, a łączył,
podobnie jak w Tropiu/Zawrocie. W XV i XVI
wieku Wiatrowice były dobrami rodziny Wiktorów; w XVII wieku w tropskim dworze,
znajdującym się zapewne w miejscu obecnego gospodarstwa
rodziny Michalików, włada rodzina Stadnickich.
3) Dzieje pierwotnego Tropia, do roku 1624 - to interesujące dzieje wsi
położonej przy skalistym zakolu Dunajca po obu jego brzegach, ściśle związane z kościołem św.
Świerada na prawym i z zamkiem Tropsztynem
na Zawrocie
- na lewym brzegu. Chlubą Tropia jest sławny rodak
Święty Świerad, romański
kościół św. Świerada i Benedykta oraz
całe ich sanktuarium.
Zobacz:
Tropie/Zawrót - najdawnijesze dzieje
Dzieje Tropia po roku 1624. Po podziale pierwotnego
Tropia wschodnia część Tropia pozostała przy swojej nazwie Tropie do dziś. W
aktach kościelnych posługiwano się zamiennie także nazwą Święty Świerad
lub skróconą Świerad, ale tylko do końca XVII wieku.
Tropie miało zapewne od XI wieku swój kościół, od roku 1596 szkołę parafialną, a
od około roku 1560 szpital; założył go tropski szlachcic Jan Łyczko z Ryglic,
mąż Anny Robkowskiej; przetrwał do połowy XIX wieku.
Dwór tropski, istniejący już w 1532 r.,
znajdował się nad Dunajcem, poniżej obecnego cmentarza. Mieli w nim
rezydencję, po opuszczeniu zamku Tropsztyna, Gabońscy, Robkowscy i Łyczkowie.
W 1615 r. Krzysztof Łyczko przekazał dwór w zastaw
Samuelowi Stadnickiemu, potem Janowi Koseckiemu, a wreszcie
w 1617 r. sprzedał go kasztelanowi oświęcimskiemu i dziedzicowi
Jurkowa Andrzejowi Zborowskiemu.
Andrzej Zborowski zaś w 1624 r. w akcie podziału dóbr tropskich odstąpił dwór
wraz z prawem patronatu do kościoła w Tropiu
Barbarze Błońskiej, żonie Jana, herbu Biberstein
(...)
W roku 1851 właścicielami
tego dworu w Tropiu stała się żydowska rodzina Rinderów i Goldfingerów.
Ostatniego właściciela Niemcy zamordowali jako więźnia w trakcie niewolniczej
pracy przy budowie drogi Czchów-Wytrzyszczka, a pozostałych członków rodziny, z wyjątkiem jednego, wyniszczyli w Oświęcimiu. We
dworze na miejsce żydów Niemcy osiedlili eksmitowaną z Siennej rodzinę Czepielów, która po wojnie wyemigrowała na tzw. Ziemie Odzyskane. Dwór zaś uległ
rozbiórce, a pola parcelacji. Las dworski, po rzekomym upaństwowieniu, powrócił
we władanie jedynego ocalałego spadkobiercy, Izaka Goldfingera, zamieszkałego w Izraelu.
Po I wojnie światowej Tropie zostało połączone z Wiatrowicami i Chabaliną
i stanowi dziś jedną miejscowość.
5. Stan dzisiejszy
Liczba mieszkańców Tropia w roku 2004 wynosi: 569 zameldowanych na stałe
(co nie oznacza stale tu przebywających!) i 8
zameldowanych czasowo.
Wieś jest dobrze stelefonizowana różnymi sieciami telefonicznymi, posiada gaz i w znacznej
części wodociąg. Wzdłuż wsi znajdują się cztery przystanki autobusowe.
Tropie, ze względu na przyciągający turystów romański kościół, atrakcyjne pod
względem religijnym sanktuarium świętych pustelników
Świerada i Benedykta z roku około 1000
oraz niezwykły urok przyrody, ma szansę stać się wielkim ośrodkiem
wczasowo-turystycznym. Przez Tropie prowadzi szlak turystyki rowerowej:
od Czchowa:
Kozieniec (sanktuarium)-Wytrzyszczka-prom-kościół w Tropiu-Chabalina-Zapora-Czchów.
Zobacz też okolice naszej gminy Gródek nad Dunajcem i diecezjalny
dom rekolekcyjny
Arka.
Atrakcją okolicy jest także
Rożnów (zobacz) i jego
otoczenie.
:::::::::::::::::::::::::::::::::: :::::::::::::::::::::::::::::::::
|
Jerzy Harasymowicz
ŚWIĘTY STEFAN
TROPIE XI WIEK
Zza tysiąca zim białych
Na wielkim komarze cwałem
Święty Stefan po węgiersku
Modre słowa rzuca z fresku
Gdzieś południa rzucony
Przez zielone Awiniony
Tutaj na wierzby trójnogu
Trzyma nogi w sitowiu
Jest na poły romański
A na poły pogański
Ma śnieżny pióropusz trzciny
U czapy turkusów
Pan na długiej mierzei
Gdzie tysiąc kruków siedzi
I dzwoni w świata kości
I dzwoni w mętek polski
I polski ród kiełbików
Co u wiklin w flety piszczy
Jest Stefanowi świętemu
Nad wyraz miły i bliski
U sosen czasem spotyka
Twarz z czystego błękitu
Złoci się suknia z trawy
To Świerad łąkom łaskawy
Stefan lat tysiąc wysuwa
Różki z białego kościółka
Czy aby Tatar wschodu
Nie szuka do Tropia brodu
Bo Tropsztyn Łososie bronią
Pałki zielone i zima
Daleka już nam łucznicy
Ceglana moc Melsztyna
I gdy się tam z Tropia wychyla
Przez wieków zielone pagóry
Pamięta jeszcze jak szczerbiec
Ciął ruskie nieba na sztuki
Święty Stefan nam rzucony
Przez zielone Awiniony
W Tropiu na wierzby trójnogu
Siedzi w świętej koszuli
:::::::::::::::::::::::::::::::::: :::::::::::::::::::::::::::::::::
|
Szkoła,
poczta,
wspólnoty,
organizacje i firmy |
1. Szkoła
Informacje o filialnej szkole w Tropiu zob.
na stronie szkoły w Roztoce Brzezinach:
Szkoła Podstawowa w
Roztoce-Brzezinach. Filia w Tropiu
2. Poczta
Po likwidacji miejscowej poczty (już nieaktualny kod 33-315 Tropie) mieszkańców wsi
obsługuje
poczta w Rożnowie (33-316 Rożnów).
3. Wspólnoty i organizacje
4. Firmy
|
|
Znaczniejsze wydarzenia
i osiągnięcia wsi w ostatnim czasie |
1. Po wykonaniu kolejnego odcinaka wiejskiego wodociągu, dzięki czemu w długo
oczekiwaną wodę zaopatrzono 42 gospodarstwa na Chabalinie, ta część wsi
spodziewa się rozpoczęcia w tym roku budowy drogi
asfaltowej od drogi powiatowej na dole wsi.
Na wykonanie 1800 m drogi potrzebna jest kwota 600.000 zł, z czego 75 % ma
pochodzić z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej
(zapis 10 września 04).
2.
Do sukcesów wsi należy też utrzymanie na miejscu resztki szkoły podstawowej
dla
najmłodszych klas, filii szkoły w Roztoce-Brzezinach
(zapis 10 września 04).
3. Na zakończenie odbytej w
Gródku nad Dunajcem uroczystości wręczenia medali "Za długoletnie pożycie
małżeńskie" (zobacz niżej: Ogłoszenia) odbyła się prezentacja filmu Telewizji
Kraków "RÓŻANIEC", której główną postacią jest mieszkaniec Tropia, Władysław
Czyżycki, kamieniarz, sam w tym roku obchodzący 55-lecie pożycia małżeńskiego.
Widzowie, jakby rówieśnicy pana Władysława, wykazali wielkie zadowolenie z tego,
co widzieli
(zapis 6 października 04). |
:::::::::::::::::::::::::::::::::: :::::::::::::::::::::::::::::::::
|
Nasze gratulacje
i życzenia dalszego dobra |
|
:::::::::::::::::::::::::::::::::: :::::::::::::::::::::::::::::::::
|
Osiągnęli sukces w nauce,
sztuce,
gospodarce, sporcie, służbie społecznej |
Doroczną nagrodę starosty nowosądeckiego w
dziedzinie kultury i ochrony dziedzictwa narodowego za
2008 rok otrzymał: Marek NOWAKOWSKI z Tropia
(i Rożnowa), fotografik, autor wielu zdjęć dokumentujących krajobraz i piękno
Jeziora Rożnowskiego. także wielu kościelnych uroczystości w Tropiu.
Gratulujemy!
Nadana p. Janinie MOLEK z Tropia
na Targach Poznańskich POLAGRA przez Polską Izbę Produktu Regionalnego,
pod patronatem Min. Rolnictwa, "Perła 2005" -
za produkty
z fasoli "Piękny Jaś"
w konkursie
"Nasze Kulinarne Dziedzictwo"
na najlepszy polski regionalny produkt żywnościowy", 10.09.2005.
Bowiem, faktycznie,
tropski "Piękny Jaś"
jest naprawdę
piękny i smaczny!
Więc przyjdź, kup i skorzystaj!
Gratulujemy i zapraszamy
zainteresowanych na na pokonkursowe prezentacje i degustacje
wyrobów kulinarnych z fasoli, które teraz organizuje laureatka nagrody, mieszkanka Tropia Janina Molek, z tropskich plantacji fasoli "Piękny Jaś"!
|
Rodakiem wsi jest
ks. biskup dr Władysław BOBOWSKI.
Po uzyskaniu
doktoratu na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie otrzymał ważne
stanowiska w diecezji. Mianowany w 1974 r. biskupem
pomocniczym w Tarnowie, był przez dwie kadencje przewodniczącym Komisji
Episkopatu d.s. Duszpasterstwa Młodzieży.
Jest również wykładowcą teologii życia wewnętrznego w Wyższym Seminarium Duchownym w Tarnowie. |
|
Często
uczestniczy w życiu parafii Tropie, w jej najważniejszych uroczystościach.
Zobacz jego
Okolicznościowy wywiad w Tarn.
Gościu Niedz. |
Z przysiółka Tropia Chabaliny pochodzi
ks. prof. dr hab. Józef SWASTEK,
profesor historii Kościoła na Papieskim Fakultecie Teologicznym we Wrocławiu.
22 VII 2006 r. świętuje 70-lecie urodzin!.
Urodzony 22 VII 1936 roku w Tropiu w
wielodzietnej rodzinie Władysława i Ludwiki z d. Majda. Szkołę podstawową
ukończył w Roztoce-Tropiu, a średnią we Wrocławiu. Studia teologiczne odbył w
Seminarium Duchownym we Wrocławiu, przyjmując tam dnia 14 VIII 1960 święcenia
kapłańskie Przez rok był bibliotekarzem w Seminarium Duchownym, a następnie
wikariuszem i katechetą w Oleśnicy Śl. W 1962 roku rozpoczął studia
specjalistyczne z zakresu historii Kościoła na KUL, wieńcząc je stopniem
doktora, uzyskanym w roku 1968 na podstawie pracy Przedtrydencki kult św.
Jerzego Kapadockiego w diecezji krakowskiej w świetle wezwań kościołów, fundacji
prostych i ksiąg liturgicznych. W latach 1966-67 był wikariuszem i
katechetą we Wrocławiu–Leśnicy. Następnie rozpoczął pracę
dydaktyczno-wychowawczą, jako sekretarz PWT (1969-73), prefekt seminaryjny
(1970-72), wykładowca metodyki (od 1969) i historii Kościoła (od 1983). Ponadto
od 1972 roku był wykładowcą historii Kościoła w Studium Katechetycznym we
Wrocławiu. W 1986 roku przeprowadził przewód habilitacyjny na KUL i został
kierownikiem Katedry Historii Kościoła w Czasach Najnowszych, a w 1991 otrzymał
tytuł profesora nadzwyczajnego. W latach 1988-97 pełnił funkcję prodziekana PWT
we Wrocławiu, a w latach 1995-96 był przewodniczącym Kolegium Prorektorów
Wyższych Uczelni Wrocławskich. Odbył podróż naukową do Austrii i Włoch. W 1985
roku otrzymał godność kapelana honorowego Ojca świętego, a w 1996 został
kanonikiem gremialnym wrocławskiej kapituły katedralnej. W 1972 roku zamieszkał
u sióstr elżbietanek, gdzie pełni obowiązki kapelana domu św. Rafała. Interesuje
się głównie dziejami kultu świętych na ziemiach polskich. Bierze czynny udział w
ogólnopolskich sympozjach naukowych, w zjazdach wykładowców historii Kościoła
oraz w posiedzeniach Oddziału Polskiego Towarzystwa Teologicznego we Wrocławiu.
W l999 roku otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych, a w 200l stanowisko
profesora zwyczajnego PWT we Wrocławiu.
Z Tropia wyszedł także Ks.
mgr Kazimierz GAWEŁDA,
kapłan diecezji tarnowskiej, ale obecnie przypisany do diecezji rzeszowskiej,
pierwszy proboszcz w nowo utworzonej parafii w miejscowości Palikówka koło Rzeszowa,
budowniczy tamtejszego kościoła.
Do rodaków z Tropia zalicza się też
Franciszek KAFEL,
wybitny
artysta-malarz, mieszkający w Katowicach.
Jego prace artystyczne zdobią renomowane
wystawy w kraju i za granicą.
Z Tropia pochodzi także zapalony muzyk, wybitny organista, dyrygent
znanego w diecezji i za granicą chóru im.
Jana Pawła II, Stanisław WOLAK, pracujący przy kościele NSPJ w Nowym Sączu.
Umuzykalnił i swoją rodzinę (zob. niżej)
Marian
SALAMON, pochodzący z Tropia, pracuje przy
kościele św. Kazimierza w Nowym Sączu, wybitny organista i dyrygent zasłużonego
chóru męskiego "Echo II", znanego w Nowym Sączu i poza nim, także
za granica kraju. Umuzykalnił też swoją rodzinę.
Pochodzeniem z Tropia legitymuje się też
Władysław LUPA, emerytowany
organista i dyrygent chóru przy katedrze w Kamieniu
Pomorskim. Był współorganizatorem i uczestnikiem międzynarodowych festiwali
organowych w Kamieniu Pomorskim.
Odznaczeni
:::::::::::::::::::::::::::::::::: :::::::::::::::::::::::::::::::::
Odznaczeni medalem jako
"Wybitni Sądeczanie - Zasłużeni dla Ziemi Sądeckiej"
ks. Stanisław PIETRZAK (w roku
2003) - proboszcz i kustosz sanktuarium 1980-2006 r.
Zob.. Zasłużeni dla Ziemi Sądeckiej - 2003 r.
Zob.
Zasłużeni dla Ziemi Sądeckiej - Wybitni Sądeczanie 2003-2016
ks. Stanisław Pietrzak i ks. Władysław Piątek w gronie Zasłużonych dla Ziemi
Sądeckiej - 2003
* * *
p. Stanisław WOLAK (w roku 2016) - organista i chórmistrz w
Nowym Sączu
https://sadeczanin.info/wiadomo%C5%9Bci/jedenastka-wspania%C5%82ych-z-sercem-na-d%C5%82oni-zas%C5%82u%C5%BCyli-si%C4%99-dla-ziemi-s%C4%85deckiej
p. Stanisław Wolak w gronie Zasłużonych dla Ziemi Sądeckiej - 2016
*
Zasłużeni i Honorowi Obywatele Gminy Gródek
nad Dunajcem
Wśród siedmiu odznaczonych 30.11.2016 - trzech mieszkańców lub
rodaków z Tropia:
ks. bp Władysław Bobowski, ks. Stanisław Pietrzak i p. Stanisław Wolak
(na zdjęciu niżej także mistrz Polski i świata, kolarz-olimpijczyk Jan Magiera
z Lipia)
Zob.
http://rdn.pl/?p=100190
http://www.diecezja.tarnow.pl/index.php/wiadomosci/item/4045-grodek-n-dunajcem-duchowni-i-swieccy-docenieeni
ks. Stanisław Pietrzak, p. Stanisław Wolak, p. Jana
Magiera, ks.bp Władysław Bobowski
ks. Stanisław Pietrzak, Sekretarz Rady Gminy Gródek
nad Dunajcem, Wójt Gminy, Starosta Powiatu Nowosądeckiego
ks. Stanisław Pietrzak, p. Stanisław Wolak, p. Jan Magiera,
ks.bp. Władyslaw Bobowski
|
:::::::::::::::::::::::::::::::::: ::::::::::::::::::::::::::::::::: |
|
Przeszli do wieczności.
Światłość Wiekuista niechaj
im świeci!
|
|
:::::::::::::::::::::::::::::::::: :::::::::::::::::::::::::::::::::
Ogłoszenia
zapowiedzi sołeckie lub gminne |
UWAGA!
Nazwa naszej miejscowości występuje od wieków w liczbie pojedynczej rodzaju nijakiego:
to
Tropie, do tego Tropia, w tym Tropiu...
Ale obecnie identyczną jak nasza w mianowniku nazwę Tropie posiada także niewielka wioska
koło Strzyżowa na Podkarpaciu. Tak zobowiązuje pisać Wykaz urzędowych
nazw miejscowości w Polsce (Warszawa 1982), który dla tej
podkarpackiej wsi
podaje: Tropie, -pi, czyli rzeczownik w lb. mnogiej.
Pierwotnie
jednak (zob. np. J. Długosza Liber Beneficiorum II, red. A. Przeździecki,
s. 258 i do niedawna (zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego,
t. XII, 1892, s. 502) miejscowość ta posiadała nazwę Tropia (ta Tropia,
do tej Tropii, w tej Tropii -
rodzaju żeńskiego). O tym przekonuje nas także tradycyjna forma tej nazwy w
przypadkach zależnych w mowie obywateli tej miejscowości. I ta odmiana przeważa
również w
aktach urzędowych.
Aby więc nie było pomyłek co do
identyfikacji miejscowości (bowiem kiedyś pielgrzymi ze Słowacji, udający się na
uroczystości św. Świerada, dojechali... do Tropii koło Strzyżowa!) powinniśmy
częściej do nazwy naszej miejscowości Tropie dodawać: "nad Dunajcem",
na wzór np. "Krościenko nad Dunajcem" - z takiej samej przyczyny. |
Str.pryw.-genealog.
PIETRZAKOWIE,
FIUTOWIE,
JANIKOWIE,
SZLAGOWIE Nadto:
Gierałtowie, Polacy-Słowianie
|