|
WYBIERZ RÓD:
Wszystkie genealogie:
PIETRZAKOWIE *
JANIKOWIE *
KURCZABOWIE *
SZLAGOWIE *
GIERAŁTOWIE *
POLACY, SŁOWIANIE...
Gierałtowie / Pierzchałowie
- gniazdo szlachty herbowej z Lusławic (gm. Zakliczyn n.D.)
W dawnych Lusławicach i innych wioskach parafii Zakliczyn nad
Dunajcem,
np. Wróblowice,
Kończyska, Faściszowa, Bieśnik i Słona, najwcześniej
spotykamy szlachtę herbu Gierałt
(a właściwie zawołania Gierałt, a herbu Ośmioróg, zob.
wstęp).
Przyjmowali oni różne osobiste przydomki, a później dziedziczne
nazwiska, np. Gierałt,
Pierzchała, Gniewek. Nazwiska te pojawiały się także w rodzinach
chłopskich i upowszechniły się daleko,
zwłaszcza na przestrzeni Tarnów-Nowy Sącz. Wczesnym
przekształceniem nazwiska Gierałt było
upowszechnione tylko w rejonie Zakliczyna, Siedlisk, Tuchowa i Tarnowa nazwisko
"Gieracki",
od przymiotnika "Gierałcki"; pierwotnie mogło oznaczać syna,
sługę
lub dworzanina Gierałta.
|
PIERWSI GIERAŁTOWIE, zwani LUSŁAWICCY, z Lusławic koło
Zakliczyna i z sąsiednich miejscowości |
|
HERB |
Wiek XII
Wg tradycji rodowej Gierałtów (Paprocki 1584):
|
Wiek XIII
Wg tzw. zapiski tropskiej
w ks. metrykalnej z 1616 r.: |
Wiek XIV
Wg dypl. Wład. Łokietka
z 1329 r. i innych późn.: |
Wiek XIV
Wg dypl. Wład. Łokietka
z 1329 r. i innych późn.: |
Wiek XIV/XV |
|
 |
Trzej bracia:
Lucław
- może około roku 1149 r. -
założyciel Lusławic, gm. Zakliczyn.
Wojsław
brat Lucława - założyciel Wojsławic, dziś w gm. Kazimierza
Wielka (świętokrzyskie)
i zapewne pierwszy opat norbertanów w Hebdowie/Starym Brzesku
1149-1179.
Przecsław
brat Lucława - założyciel Przecławic (niezidentyfikowane)
|
*Dobrosław,
zw. Ośmioróg z Tropsztyna,
dokument czchowski 1231.
* Gniewomir
"z domu Ośmiorogów"
- z Lusławic i Kończysk;
oraz Tropsztyna i Tropia; Dokument czchowski 1240.
* Pakosław/Paszko/Paweł,
dziedzic Gołczyna czyli Opatkowic (Zakliczyna), Zdoni oraz Ujazdu;
żona: Tomsława,
ofiarodawczyni Gołczyna
dla benedyktynów w Tyńcu;
Dokument czchowski 1284.
O związkach lusławickich
Gierałtów z Tropiem
i kultem św. Świerada, pustelnika z Tropia
zob. na stronie
Najdawniejsze dzieje,
zob. też na wstępnej stronie genealogii
Gierałtów
|
EUSTACHY
z Lusławic,
zm. przed 1329.
Synowie Eustachego:
1. PIOTR,
w 1329 właściciel Lusławic,
zapewne bezpotomny.
2. GNIEWOMIR
żonaty, wcześnie zmarły.
Jego synowie:
1.Lucław
2.Bogusza
|
1. LUCŁAW
syn Gniewomira,
wnk Eustachego
ojciec Gniewomira;
z bratem Boguszą
i stryjem Piotrem współwłaściciel Lusławic; |
GNIEWOMIR
jego
synowie:
1. JAN Gniewomirowic
Jaśko "z Lusławic"; zm. 1405, dokum.1382-1411,
To ojciec 6 synów i 4 córek:
zob. genealogia niżej
2.*Mścisław opat tyniecki
w latach 1386-1410+ ,
stryj Andrzeja-Andriczki
i braci.
3.*Wojciech, zw. Wojszyk,
h. Ośmioróg, zaw. Gierałt
Lusławic i Faściszowej,
ż. Dorota.
Dokum.1389-1398+ |
|
2. BOGUSZA
syn Gniewomira,
wnuk Eustachego,
ojciec Gniewosza;
w 1329 roku
z bratem Lucławem
i stryjem Piotrem współwłaściciel Lusławic.
|
*GNIEWOSZ
(GNIEWOMIR)
z Lusławic, Kończysk
i Faściszowej;
dokument 1399-1409+.
Jego synowie
to Gierałtowie Faściszowscy:
1. Jakusz
2. Wojciech
zob. genealogia niżej |
|
1. Najwięcej udokumentowanych danych do genealogii Gierałtów
herbowych dostarcza
Słownik historyczno-geograficzny
województwa krakowskiego w średniowieczu
dla których głównym źródłem są Starodawne prawa polskiego
pomniki, a zwłaszcza Akta ziemskie czchowskie,
przechowywane w Archiwum na Wawelu..
2. Gwiazdka * oznacza nieznane
pochodzenie ojcowskie, a zatem i niepewna jest lokalizacja na
tablicy genealogicznej. |
|
XIV/XV w. |
XIV/XV w. |
XV w. |
XV w. |
XV-XVI w. |
XVI w. |
XVI w. |
|
JAN Gniewomirowic
"Jaśko z Lusławic";
zm. 1405;
dokum.1382-1411,
Ojciec 6 synów
i 4 córek
|
1. Piotrasz/Piotr
"z Lusławic" i Kończysk
w dokum. 1388-1411 |
|
|
|
|
|
|
2. MICHAŁ
z Lusławic, ks.
dokum. 1400-1419 |
proboszcz
Tropia
i Bodzanowa, zm.ok. 1420 |
|
|
|
|
|
3. ANDRZEJ
z Lusławic,
zwany: Andriczka (I), albo Gorczyczka,
albo Pierzchała;
h. Ośmioróg,
zaw. Gieralt.
Od 1422 r. burgrabia biecki;
dz. Lusławic, Kończysk, Faściszowej, Bieśnika
i Słonej;
żony: Anna i Małgorzata.
Dokumenty z 1388-1432. |
Jan
zw. Pierzchała, Pierzchalic lub Lucławski
z Wróblowic, Kończysk
i Lusławic, dz. Słonej,
burgrabia melsztyński,
komornik sąd. bieckiego.
ż. Anna.
Dokum.1421-1449, +1450.
|
Jan Pierzchała (II), Pierzchalic, h. Gierałt;
dziedz. Lusławic,
z Wróblowic.
ż. Barbara.
Dokum. 1450-1499.
|
Benedykt Wróblowski
z Wróbl., Lusł., Słonej
i Kończysk; h. Gierałt,
ż. Małgorzata,
w dokum. 1486-1491; |
|
|
|
Kasper |
|
|
|
Mikołaj z Wróblowic |
|
|
|
Anna,
Dok. 1447:
m. Stanisław z Janowic |
|
|
|
|
Boguchna |
|
|
|
|
Katarzyna |
|
|
|
|
Agnieszka |
|
|
|
|
Mikołaj Pierzchała, ks,
dziedzic Słonej;
1455 stud. Uniw. Krak.
1457 prob. w St. Brzesku |
|
|
|
|
|
Andrzej Pierzchała
z Lusławic, Wróblowic, Słonej i Kończysk;
ż. Katarzyna;
w dokum. 1465-1481 |
Stanisław Pierzchała Słoński, Wróblowski
z Lusł., Słonej i Wróbl.,
h. Gierałt; dwie żony.
Dokum. przed 1483+
|
1.Mikołaj Wróblowski, ks.
z Wróbl. i Lusławic,
kanonik krak. i lwow.
archidiakon krak.;
zm. przed 1509
Dokum.1491-1509 |
|
|
|
Leonard z Wróblowic
w dokum. 1493 |
|
|
|
Stanisław Wróblowski
z Wróblowic i Kończysk,
h. Gierałt, podstarosta sądecki;
ż. Anna,
Dokum. 1493-1531. |
|
|
|
Jan Pierzchała
z Wróblowic,
w dokum. 1493 |
|
|
|
Boguchna |
|
|
|
|
|
Katarzyna |
|
|
|
|
|
Jachna
(Słona, dok.1413) |
|
|
|
|
|
Lucław z Bieśnika,
sołtys,
ż. Dorota z Janowic,
w dokum. 1446-1463 |
W
dok.1463-1501, bracia:
Jan Lucław, dz. Bieśnika, |
|
|
|
|
Bernard, dz. Bieśnika |
|
|
|
|
Stanisław z Bieśnika |
|
|
|
|
Jerzy,
dz. Bieśnika |
|
|
|
|
Zofia,
*m. Bernard Witkowski +1495 |
|
|
|
|
Zuzanna, m.: j.w. ? |
|
|
|
|
Anna,
m.: j.w. ? |
|
|
|
|
Dorota,
m. Łukasz
z Bieśnika |
|
|
|
|
4. ANDRZEJ,
zwany Żyła, Lusławski albo Andriczka (II);
h. Gierałt;
dziedzic Słonej
i Bieśnika;
komornik czchowski;
żż. Świętochna i Elżbieta.
w dokum.1388-1426. |
Anna, dz. Lusławic
dokum. 1444-1448; mąż:
Mikołaj Marcinkowski,
h. GRYF,
z Marcinkowic
("wziąłem od Andrzeja
za Annę 70 grzywien
i jej część Lusławic"!);
Dokum. 1444-1465. |
Po
śmierci (1465)bezdzietnego Mikołaju jego dobra w Lusław.
i Słonej przejmuje Mikołaj Czader Marcinkowski
h. Gryf,
i jego żona Małgorzata |
Marcin, syn Mikołaja Marcinkowskiego, dziedzic Marcinkowic, części
Lusławic i Słonej,
dok. 1487-1510 |
|
|
|
Małgorzata, c. Mikołaja |
|
|
|
5. GRZEGORZ
z Lusławic,
Bieśnika i Faściszowej.
Dokum. 1399-1415 |
Jasiek
dziedzic Lusławic
i Kończysk
Dokum. 1405-1413. |
Lucław |
|
|
|
|
Dorota,
dziedziczka Lusł.
m. Wojciech Taszycki
z Taszyc, a teraz "z Lusł."
h. STRZEMIĘ
Dokum. 1416-1467. |
Mikołaj Taszycki z L.
kom. sąd. czchowski
ż. Katarzyna Uchacz
w dokum. 1462-1491 |
Ich spadkobiorcy: Mikołaj
Taszycki sędzia krakowki (+1545)
i jego brat Jan ustępują
bpowi krakowskiemu prawo patronatu kościoła parafialnego
w Starym Brzesku
za
Wisłą, od niepamiętnych czasów spełniane przez Gierałtów z racji ich
historycznych związków
z tym regionem. |
|
|
|
Stanisław Taszycki z L.
cc. Katarzyna, Barbara,
Małgorzata; dok.1453-67 |
|
Małgorzata, m. Mikołaj;
Helena, m. Warcisław;
Agnieszka, m. Mikołaj. |
|
Jachna,
dziedziczka Lusł.
m. Piotr Strzesz, sołtys
w Rzepienniku Suchym;
Dokum. 1415-1427. |
|
|
|
|
|
Halszka/Elżbieta z Lusł.
ż. Jana z Łysokań, sołtysa z Sokala.
w dokum. 1416-1427 |
|
|
|
|
|
6. STANISŁAW,
zwany Czop,
albo Trzop
z Lusławic;
w dokum. 1398-1404+
ż. Elżbieta/Halszka |
Mikołaj
Czop, Trzop
z Lusławic, F.
i Jasiennej;
ż. Anna
(siostra E. Rożena z K.).
Dokum. 1426-1471. |
|
|
|
|
|
Jan
Trzop z Lusławic, Nawojowej i Jasiennej,
ż. Anna,
Dokum. 1435-1448 |
|
|
|
|
|
*Stanisław Trzop z Lusł.
ż. Agnieszka; przyjął pr.
miej. w Czchowie 1471.
Dok. 1448-1472. |
|
|
|
|
|
Małgorzata
m. Jan mieszcz. Tuchowa |
|
|
|
|
|
Cztery córki Jana,
nieznanych imion |
Zapewne jedną z nich była Czochna (Zochna?) |
żona
Chebdy na zamku Tropsztyn / Tropie, |
z mężem - fundatorka klasztorku św. Justa |
|
|
|
*GNIEWOSZ
(GNIEWOMIR)
z Lusławic, Kończysk
i Faściszowej
Dokumenty
z 1399-1409+.
UWAGA.
W Faściszowej
z zawołania herbowego Gierałt wytwarza się nazwisko Gierałt.
|
1. JAKUSZ / JAKUB GIERAŁT,
h. Ośmioróg,
syn Gniewomira
z Faściszowej,
ż. Stachna.
Dokum. 1399-1425 |
Łukasz Gierałt
z Faściszowej
Dok. 1433-1444 |
Stanisław Gierałt
z Faściszowej
ż. Barbara z Żelazówki,
ż. Anna z Druszkowa,
w dokum.1470-1504 |
Łukasz Faściszowski
h. Ośmioróg,
Dok. 1502-1509 |
|
|
|
Krystyn, ks.
prob. w Ryglicach
Dokum.1444-1448 |
|
|
|
|
|
2. WOJCIECH
GIERAŁT,
h. Ośmioróg,
syn Gniewomira
z Faściszowej
Dokum. 1399- |
Wojciech Gierałt
zw. Bartala,
ż. Elżbieta, Dorota?
Dokum.
1433-1454 |
Aleksy zw. Gierałt
z Faściszowej, Jarold (Dł.)
"syn Gierałta";
ż. Zofia
(c. E.Rożena z Kąśnej)
później klaryska St.Sącz.
w dokum. 1467-1506. |
Stanisław (ks.?)
student Akad. Krak.
Dokum. 1495. |
|
|
|
*Adam
Gierałt z Faśc. |
|
|
|
*Zygmunt
Gierałt z Faść. |
|
|
|
Anna
córka
"Gierałta",
w dokum 1467-1470 |
|
|
|
|
Anastazja c. " Gierałta",
m. Andrzej z Janowic,
w dokum. 1463-1470 |
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Teraz oczekujemy dalszego ciągu tej genealogii
aż do dzisiejszych Gierałtowiców, pochodzących w linii prostej
od powyższych, np. pod nazwiskiem Gierałt, Pierzchała,
Wróblowski, Czop, Trzop itp.
Prosimy o nadsyłanie informacji genealogicznych, w miarę
udokumentowanych. |
2.
Gierałtowie w Polsce
|
Gniazdem małopolskich Gierałtów, zwłaszcza herbowych, są zapewne Lusławice
w gminie Zakliczyn nad
Dunajcem, w powiecie tarnowskim.
Dziś w tym rejonie, na przestrzeni od Tarnowa do nowego Sącza,
zapewne ich śladem są liczne nazwiska mieszkańców,
jak na to wskazuje poniższa
tabelka współczesnych nazwisk w Polsce, zob. Słownik nazwisk współcześnie w Polsce używanych - na stronie:
herby
|
Nazwisko |
Ogólna liczba |
Obecne
rozmieszczenie nazwiska GIERAŁT w Polsce - województwa przed rokiem
1998 |
|
Gierałt |
231 |
Wa:24, Bs:1, BB:1, By:2, JG:9, Ka:14, Kr:34,
Lg:2, Ło:6, Łd:7, NS:9, Op:1, Pr:5, Rz:4, Sk:1, Tar:93, Wb:6,
Wr:12 |
Bardziej aktualne dane zob. na stronie:
moi krewni .
Poza tropskim najbardziej plennym gniazdem Gierałtów jest Dąbrówka
Tuchowska w parafii i gminie Tuchów.
Aktualnie wszystkich Polaków o nazwisku Gierałt ma być w Polsce
około 316. |
.
3.
Herbowi
Ośmiorogowie-Gierałtowie w Tropiu
|
W XIV-XV wieku Gierałtowie jako herbowa,
związana z Lusławicami szlachta byli obecni także w Tropiu.
Np. ks. Michał Gierałt, herbu Ośmioróg, z Lusławic, był proboszczem w Tropiu
w latach 1400-1419.
Prawdopodobnie jego siostrą była Czochna, pani na Tropsztynie, żona Chebdy
hb. Starykoń, z którym
występuje w 1400 r. jako fundatorka klasztoru na Górze św. Justa ku czci
pustelnika o tym imieniu,
ucznia św. Świerada. Także Gniewomir, "dziedzic Świętego Świerada" czyli
Tropia,
który w 1307 r. otrzymał od Władysława Łokietka wieś Dzierżaniny za
wyświadczoną mu pomocw czasie jego przeprawy doliną Dunajca z Węgier do Polski, był z rodu
Gierałtów, później hb. Ośmioróg.
|
 |
Herb "Ośmioróg" rodu Gierałtów
z Lusławic i Tropsztyna
u kolan św.
Świerada
na obrazie nad ołtarzem kościoła w Tropiu.
Napis u góry: S. Svieradus.
Inicjały nad herbem: A (Andrzej),
S (Świerad).
Napis
pod herbem: Rok Pański 1626. |
O gnieździe rodzinnym małopolskich Gierałtów, herbu Ośmioróg,
czytaj w Słowniku
historyczno-geograficznym
dawnego województwa krakowskiego,
hasło: "Lusławice".Jeśli nie masz do niego dostępu, zobacz skany odnośnych stron tego Słownika,
sporządzone przez Jolantę Gierałt
http://s360.photobucket.com/albums/oo44/jgie
(opublikowała Jolanta Gierałt z Bistuszowej -
Gierałtowie tuchowscy)
O związkach Tropia z rodem Gierałtów z Lusławic
zob. na str.
"Najdawniejsze
dzieje", w witrynie parafii TROPIE.
|
.
|
Herb "Ośmioróg" małopolskiej szlachty, zawołania
"Gierałt",
(herb ten bez późniejszej sztucznej ornamentacji). |
Takim herbem
pieczętował się m.in. ks. Michał Gierałt z Lusławic
pow. tarnowski,
proboszcz Tropia w latach 1400-1419. Taki sam znak umieścili Gierałtowie
u kolan św. Świerada na wielkim obrazie nad ołtarzem kościoła w Tropiu
(zob. wyżej).
Herbowi Gierałtowie z Lusławic uważali
bowiem św.
Świerada za pochodzącego z ich rodu.
Ten rycerski/szlachecki herb powstał ze znaku własnościowego, rolniczego (nierycerskiego), i przedstawiał
cztery pęknięte strąki dzikiego groszku, ciecierki, z czterema ziarnami
grochu.
Później ze słowa "ciecierka" zrobiono... cietrzewia, a jego rysunek
uczyniono klejnotem (zwieńczeniem) korony herbu; w ziarnie
grochu dopatrzono się... jabłka, a z pękniętych strąków zrobiono... krzyż z przeciętymi ramionami i wymyślono ładne
opowiadanie o licznych fundacjach kościołów i religijnych
zasługach tego rodu dla papiestwa,
w rezultacie czego - sam papież
miał nadać Ośmiorogom-Gierałtom ten herb. |
4. Etymologia
zawołania herbu i nazwiska osób
|
Zawołanie i nazwisko Gierałt pochodzi od niemieckiego imienia Gerald, a to
od rzeczownika ger 'oszczep'
i czasownika wald/walt- 'władać'; czyli "władający oszczepem". Siedmiu świętych
Kościoła nosiło imię Gerald.
Herbowe zawołanie Gierałt nawiązywało zapewne do imienia jakiegoś wybitnego
przedstawiciela rodu o tym imieniu
albo do świętego patrona tego rodu lub jakiegoś kościoła.
Już w XV w. to herbowe zawołanie Gierałt, wspólne dla całego
wielorodzinnego rodu, stawało się zarazem nazwiskiem indywidualnych osób,
zwłaszcza na terenie Faściszowej koło Zakliczyna.
Także częstym wówczas nazwiskiem, czy raczej przydomkiem w tym lusławickim i zakliczyńskim rodzie,
było Andriczka,
Pierzchała lub Gniewek (w owym czasie nie były one jednak
dziedziczne; takimi stawały się później).
Zachodzi pytanie, dlaczego w następnych wiekach także nieszlacheckie
(włościańskie) rodziny w tym regionie
dość licznie przyjmowały nazwisko Gierałt ?
Śladem jakiegoś przejścia od Gierałtów herbowych do włościańskich są dwie
osoby Gierałtów w Roztoce-Brzezinach, występujących w księgach metrykalnych
Tropia i Rożnowa z przydomkiem "miles" - strażnik lasów pańskich. W zapisach
są oni jakoś specjalnie wyróżniani tekstowo i towarzystwem szlacheckich
chrzestnych lub świadków ślubu.
|
WYBIERZ RÓD:
Wszystkie genealogie:
PIETRZAKOWIE *
JANIKOWIE *
FIUTOWIE *
SZLAGOWIE *
GIERAŁTOWIE *
POLACY, SŁOWIANIE...
Zobacz stronę i forum Rodu Gierałtów na portalu Nasza Klasa
Strona jest w trakcie opracowania.
Proszę o materiał, uzupełnienia i poprawki.
Adres: ks. Stanisław Pietrzak, Tropie 6, 33-316 Rożnów
|
Zadzwoń,
przekaż uwagę lub informację: |
tel. 018.449 41 81
lub 601 918 322 |
(można dzwonić także po 2100)
E-mail:
pietrzakstan@poczta.onet.pl
Wszelkie uwagi proszę mi przekazać za pośrednictwem
tego meilowego
gołąbka:
Dziękuję,
lecę i już dziś przekażę Adresatowi
|
DZIĘKUJĘ!
JESTEŚ MIŁYM |
 |
GOŚCIEM
NASZEJ WITRYNY! |
Str.pryw.-genealog.
PIETRZAKOWIE.Pietrzak,
JANIKOWIE.Janik,
FIUTOWIE,
SZLAGOWIE Nadto:
Gierałt.GIERAŁTOWIE
|
